به گزارش ثریا امروز ۲۱ نوامبر مصادف با اول آذرماه و براساس تعریف نامگذاری یونسکو روز جهانی فلسفه است. واقعیتش این است که از قدیم الایام همیشه اینگونه بوده که فیلسوفان جزو قشر اقلیت یا شاید بهتر است بگوئیم خاص جامعه بودند و هرکسی که به قول معروف حرف شاذ و ندر میزد و به بیان خودمانیتر وقتی کسی حرفی میزد که عامه مردم متوجه آن نمیشدند میگفتند فلانی فیلسوف است یا فلانی عجب حرف فلسفی زد در حالیکه در واقعیت و در یک کلام شاید بتوان گفت فلسفه انقدر هم دوراز دسترس و خاص نیست چون اگر به معنی کلمه «فیلوسوفیا» که ریشه یونانی دارد نگاه کنیم میبینیم که از دو بخش فیلو و سوفیا به معنای دوستدار دانایی و حکمت تشکیل شده است؛ بنا به این تعریف هرکسی که قدم در راه دانایی، حکمت و آگاهی بردارد نوعی فیلسوف تلقی میشود. درست است که فیلسوفان تمام عمر خود را صرف خواندن، نوشتن و دانستن کرده اند تا فیلسوف شده اند و نظریاتی را ارائه دادند که فهمیدن و درک کردن آنها کار هرکسی نیست ولی از ابتدا فلسفه قرار بوده ما را به فکر کردن، دانستن و آگاهی تشویق وکمی ما را از روزمره و نیندیشیدن به امور دور کند.
در اینکه در کشور ما همیشه فلسفه وجود داشته هیچ شکی وجود ندارد و حتماً یکی از دلایلی که ایران را مهد فرهنگ و تمدن میدانند حضور همیشگی فلسفه و فلاسفه بوده است، با اینحال درباره اینکه اولین بار چه زمانی فلسفه وارد ایران شده و از کی ایرانیها با فلسفه آشنا شده اند تاریخ و زمان مشخصی ذکر نشده است؛ با اینحال به عقیده خیلیها پیشینه فلسفه در ایران به پیش از اسلام باز میگردد اما با ظهور اسلام، حکمت یونانی از طریق سوریه به مسلمانان شرق منتقل شد. در این زمینه متفکران مسلمانی چون ابن سینا، فارابی و ابن مسکویه با استفاده از افکار و آرای اندیشمندان یونانی، نظام فکری جدید ایرانی اسلامی را پایه ریزی کردند. ابن سینا، سهروردی و ملاصدار از جمله بنامترین فیلسوفانی هستند که نامشان با تاریخ فلسفه در ایران گره خورده است. پس از ملاصدرا که یکی از برجستهترین فلاسفه متاخر است ما فیلسوفانی متعدد و بسیاری داشتیم تا به دوران معاصر رسیدیم، در این دوره فیلسوفان برجسته ای چون علامه محمد حسین طباطبایی و علامه محمدتقی جعفری، سید جلال الدین آشتیانی، عبدالله جوادی آملی، غلامحسین ابراهیمی دینانی، رضا داوری اردکانی، غلامرضا اعوانی، جواد طباطبایی، کریم مجتهدی، سید حسین نصر، احمد فردید، منوچهر صدوقی سها، پرویز ضیا شهابی، علی اصغر دادبه، فتح الله مجتبایی، داریوش شایگان، محمد علی موحد پرورش یافتند.
در ادامه به نظر چند نفر از فیلسوفانی که نام بردیم و در حال حاضر در قید حیات هستند راجع به فلسفه و فیلسوف اشاره میکنیم؛
غلامرضا اعوانی، از چهرههای ماندگار فلسفه کشورمان است که در تمام طول عمر خود پیوند ناگسستنی با فلسفه داشته است؛ در عمده آثار او راجع به حکمت و اهمیت آن صحبت شده است.
به گفته او از لحاظ قدمت تاریخی ایران تنها کشوری است که قبل و بعد از اسلام فلسفه داشته و مرکز بزرگترین فلاسفه جهان بوده است.
همچنین او معتقد است: افرادی که به نوعی زندگی شأن با فلسفه عجین شده افراد زیاده خواهی نیستند و کمتر به فکر مال دنیا و امور دنیوی هستند. مثلاً خود من در این سن و سال هنوز ماشین ندارم. علم جدید هرچند در رفاه مادی دنیوی به ما کمک میکند اما هرگز به تنهایی موجب فلاح و نجات و رستگاری انسان که از نظر قدما غایت محتوای وجود انسان در این دنیاست، نمی شود. به تعبیر دیگر علوم جدید با تولد جسمانی انسان ارتباط دارد نه با تولد روحانی و حیات معنوی او. علم جدید و تکنولوژی به علت جدایی از حکمت باعث از میان رفتن تعادل طبیعت شده است و اگر وضع به همین منوال ادامه یافت در طول زمان موجب از میان رفتن اصل حیات در کره زمین میشود. تنها راه فرار و نجات از این بنبست پیوند یافتن علوم جدید با حکمت و خاصه حکمت الهی است چنانکه این امر را به وضوح در نظام کلی عالم مشاهده می کنیم.
غلامحسین ابراهیمی دینانی، استاد فلسفه دانشگاه تهران و استاد فلسفه دانشگاه تهران که بیشتریها او را به واسطه حضورش در برنامه تلویزیونی «معرفت» میشناسند. وی شهره به این است که مسائل فلسفی را گونهای مطرح کند که برای عموم مردم قابل فهم باشد، در اغلب مواقع هم موقع آموزش و یا سخنرانی حرفهای خود را در قالب شعر و یا پرسش مطرح میکند.
به عقیده او فلسفه یعنی فلسفیدن نه فلسفه دانستن، گفتن اصطلاحات فلسفه، فلسفه نیست. فلسفیدن یعنی چه؟ انسان با ذهنش از همه موجودات از جمله فرشتگان ممتاز است. جبرئیل که فرشته وحی است از زمان پیامبر تاکنون آیا ترقی کرده است؟ خیر؛ یعنی منفتح نیست. اما انسان هر لحظه اش با قبل میتواند متفاوت باشد. کلام مولا علی را ببینید که هیچ فیلسوفی این گونه نتوانسته حرف بزند: وای بر کسی که دو روزش مثل هم باشد. این دو روز ۲۴ ساعت نیست، بلکه یعنی دو لحظه. باید دو لحظه آدم یکی نباشد. چگونه؟ با منفتح بودن ذهن. یعنی درها را نبندیم و ذهن مان را باز بگذاریم. لحظه به لحظه با تجربه عالم بیاموزیم. خدا ذهن انسان را منفتح آفریده اما گاهی این ذهن چنان منجمد میشود که همان طور که گفتند به دگما میرسد. در این صورت تا ابد در ذهن زندانی میشویم. سختترین زندان، زندان ذهن است. چیزی بدتر از زندانی ذهن بودن نداریم. هر علمی خوب است اما دوباره ذهن به آن علم بسته میشود.
فلسفه این نیست که کلی علم پیدا کنیم بعد درِ ذهن مان را ببندیم. فلسفه کاری میکند که این ذهن باز شود و در آن بسته نشود. ذهن لحظه به لحظه باید عبرت بگیرد. سخن تازه، فکر تازه، کتاب تازه. عرفان هم اگر درش بسته شد به درد نمیخورد. در این عرفانهای قلابی خریت وجود دارد و با آنها در ذهنها را میبندند. به قول مولوی:
هین سخت تازه بگو تا دو جهان تازه شود / بگذرد از حد و جهان بی حد و اندازه شود
به این میگویند فکر. مولوی فکر میکرد. ملاصدرا فکر میکرد.
فلسفه خیلی دانستن نیست، بلکه فلسفه باز بودن ذهن است. فلسفه انفتاح ذهن و گشودگی و تحمل شنیدن حرف تازه و مخالف است. تعاریف زیادی از فلسفه شده اما تعریف من از فلسفه این است. نکتهای میخواهم بگویم که سادهترین نکته است، اما در عین حال بسیار پیچیده و مهم است. این که هر آدمی دوست دارد همه مثل او فکر کنند. این خودپرستی و زندانی بودن ذهن است.وقتی داری با خود فکر میکنی با خود در حال گفتگو هستی. فکر میکنی که من که هستم؟ پاسخ میدهی. حالا سوال مطرح میشود که از کجا آمده ام؟ تا ابد می مانم یا میروم؟
از کجا آمده ام آمدنم بحر چه بود / به کجا میروم آخر ننمایی وطنم
اینها فکر فلسفی هستند. همه شما فیلسوف هستید، اما قدری فیلسوف تر بشوید. بچهها از همه فیلسوف ترند. پرسشهای بچهها را ببینید. بچهها بلدند بپرسند. بچه فیلسوف بالذات است. تا بچه هستیم میپرسیم این چیست؟ اما متأسفانه وقتی بزرگ شدیم همه فکرمان این است که چه بپوشم و چه بخورم.
فلسفه نقل گفتهها نیست اگر چه نقل آنها اهمیت دارد. فلسفه یک جرقه است که به خرمن پنبه جهالت میافتد وآن را آتش میزند. فلسفه مفهوم تازه میسازد و دوباره از بین میرود. فلسفه بر همه چیز سیادت دارد و برتری دارد اما سلطه ندارد. هر کسی که برتر است سلطه هم دارد ولی فلسفه برتری و سیاست دارد ولی سلطه ندارد. فلسفه، گفتن است و این گفتن تا ابد ادامه دارد. فلاسفه با هم اختلاف دارند ولی همدیگر را نمی کشند. پس میتوان اختلاف داشت و همدیگر را نکشت و این گفتن را ادامه داد. فلسفه را نمیتوان از تاریخ جدا کرد و بالعکس. فلسفه و تاریخ با هم گره خورده اند.
رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم و از دیگر چهرههای فلسفه کشورمان هم جزو معدود فیلسوفانی است که در خصوص اکثر اتفاقات روز جامعه یادداشت و مقاله مینویسد و واکنش نشان میدهد؛ به بیان دیگر وی به معنای واقعی فیلسوف زمانه خود است؛ مصداق این صفت وی هم این است که اعتقاد دارد: فلسفه، چیزی نیست که بگوییم برای دیروز بوده و به گذشته تعلق دارد. فلسفه برای امروز است. ما باید فلسفه را امروزی کنیم و ببینیم چگونه میتواند دست ما را بگیرد. فلسفه، بنیاد خرد مردم را مستحکم میکند و ما نباید به آن به عنوان احکام درست و غلط نگاه کنیم، چون همه فلسفهها درست و به همین دلیل هم همیشه هستند. من کانتی نیستم اما باید قبول کرد که غرب جدید و تجدد با کانت زندگی میکند. ممکن است کانت را نشناسد اما زندگی غرب، کانتی است. در مورد هگل هم همینطور است. همه اینها اساتیدی هستند که نمیتوان گفت زمانشان گذشته. افلاطون هنوز زنده است و جهان افلاطونی فکر میکند.وجه جدایی فلسفه از زندگی این است که فلسفه ما دیگر تفکر نیست، بلکه علم فلسفه است. فلسفه دو صورت دارد یکی تفکر فلسفی و دیگر علم فلسفه. فلسفه به عنوان علم رسمی اصول و قواعدی دارد که باید آنها را آموخت و این آموختن شاید از جمله شرایط تفکر باشد. این علم برای اینکه زنده باشد، باید از سرچشمه تفکر مدد بگیرد و اگر از تفکر پیوند ببرد به قواعدی مبدل میشود که نسبتی با زندگی ندارد.
این چهره ماندگار فلسفه بارها از غربت فلسفه و فیلسوفان سخن گفته و در این باره توضیح داده است: شاید کسانی از اهل فلسفه بگویند فلسفه نباید با مسائل روز آمیخته شود و تا حد زندگی روزمره تنزل یابد. این حرف در جای خود موجه و درست است زیرا فلسفه را نباید به کوچه و بازار آورد و تابع حرف کوچه و آرا همگانی کرد. اهل فلسفه مخصوصاً باید توجه و تذکر داشته باشند که فلسفه غریب است و با آرا همگانی میانه ای ندارد.
فلسفه، غریب و بی پناه است اما بی اثر و بیهوده نیست، بلکه در نهان، نظام بخش زندگی عمومی و راه گشای طرح نظم کوچه و بازار است و این نظم بخشی معمولاً با خودآگاهی صورت نمیگیرد زیرا قواعد فلسفه راهنمای زندگی عملی نیست. منتهی در شرایط کنونی جهان و به خصوص در جهان توسعه نیافته که مرجعش راه طی شده تجدد است باید یک روح هماهنگ کننده وجود داشته باشد که کارها پراکنده و پریشان نباشد ولی در عمل میبینیم که جوامعی که از نظام تجدد موجود (یا نظام موجود تجدد) تبعیت میکنند نیازی به فلسفه به عنوان بنیاد و ره آموز زندگی احساس نمیکنند و اگر به فلسفه رو کنند آموختن علم فلسفه را کافی میدانند و فلسفه شأن در حد علم آموزشی و آموختنی باقی میماند و در این صورت فلسفه شاید به یک علم تفننی و تشریفاتی و اشرافی مبدل شود و پیوندش با زندگی و جامعه قطع شود.
همچنین داوری اردکانی اعتقاد دارد: فلسفه بحث الفاظ و اشتغال به مفاهیم انتزاعی صورت و ماده و جوهر و عَرَض و علت و معلول نیست. بلکه اگر از این معنا بحث میکند، میخواهد راهی به درک وجود و جلوههای آن بیاید و بداند که در جهان موجود چه چیزها جوهر و جوهری و کدامها عَرَض و عَرَضی است. فلسفه امری انتزاعی و مشغولیتی فکری نیست. و اگر چنین بود، جایی و شأنی در تاریخ پیدا نمیکرد. فلسفه نه بحث از امور انتزاعی بیهوده است و نه سیاست و ایدئولوژی و حزب و برای جانبداری از این قول و آن رأی و سیاست و شخص هم به وجود نیامده است. کسانی که به اهل فلسفه برچسب انتساب به این یا آن حوزهی فلسفه میزنند با فلسفه بیگانهاند و نمیدانند که اهل فلسفه به هر فلسفهای علاقه و تعلق داشته باشند، آن را به اعتقاد تبدیل نمیکنند و در مورد آن تعصب نمیورزند. فلسفه چنانکه گفته شد درک وجود و شئون و جلوههای آن است. این درک بهخصوص در زمان ما، که تاریخ آن بر فلسفه بنیاد شده است، اهمیت خاص دارد و شاید ضرورت تاریخ همهی جهان شده باشد.
نظریات سایر فیلسوفانی هم که نامشان را در این گزارش بردیم بسیار خواندنی و مهم است ولی مجال آوردن آنها نبود، به همین دلیل تنها به مختصری از نظریات فیلسوفان شناخته تر شده کشورمان پرداختیم.
منبع: خبرگزاری مهر
نشست «سواد بصری در مد و لباس» برگزار میشود
اولین نکوداشت روانشناسان رضوی برگزار می شود
پذیرش دانشجوی دکتری در پژوهشگاهها قانونی است
جزییات برگزاری کنکور مجدد برای داوطلبان سیل زده اعلام شد
کتاب چشمها تنها برای دیدن نیستند منتشر شد
رمان اجتماعی معمایی آفرودیت در نمایشگاه کتاب عرضه میشود
انتشار وضعیت فرهنگی ایران در پیمایش ارزشهای جهانی
آدرخش و رقص فانتومها در نمایشگاه کتاب طنین میاندازد
مهلت ثبت نام پذیرش بدون آزمون کارشناسی ارشد پیام نور تمدید شد
ترقی در علم و دانش کشور مرهون تلاش معلمان و سنگربانان تعلیم و تربیت است
حمایت دانشگاه علوم پزشکی شیراز از بیماران مبتلا به به سلیاک
انتخاب عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی به عنوان استاد نمونه کشوری
رئیس جهاد دانشگاهی کشور وارد گلستان شد
طرح پایش و ارتقای سلامت اعضای جهاد دانشگاهی سلامت محور است
بررسی تاریخ ایران در چهار سده نخستین پس از اسلام
حمایت ۳۷ میلیارد تومانی از طرحهای حوزه اینترنت کوانتومی
کسب رتبه دوم در بین شرکت های بورسی و افزایش فروش و تولید در داروسازی دانا
هدیه ۲ میلیونی وزیر آموزش و پرورش به حساب معلمان واریز شد
جذب امریه سربازی در سازمان جهاد دانشگاهی خواجه نصیر
۱۷۰ دانشجوی نخبه امروز به عمره مفرده اعزام میشوند
کلید اولیه نوبت اول کنکور سراسری سال ۱۴۰۳ منتشر شد
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
جنگنده رادارگریز سوخو ۷۵ روسیه به ایران میآید؟
خودروی جدید که شبیه گربهها ساخته شده است+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
بازبینی مصوبه افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی شورایعالی انقلاب فرهنگی
تمدید مهلت ثبتنام در جشنواره علمی - پژوهشی پژوهشسراهای دانشآموزی
خدمات رایگان دندانپزشکی برای دانشآموزان ۶ تا ۱۴ ساله روستایی
موافقت با افزایش حقالزحمه ساعت اضافه تدریس معلمان
دیدار جمعی از معلمان با رهبر انقلاب در روز چهارشنبه
تصویب نقشه راه اجراییسازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
کشف ۸ هزار و ۳۰ نفر دانش آموزان بازمانده از تحصیل در استان اصفهان
طحاننظیف: قانون اساسی به کلاسهای درس برده شود
احداث ۵ دهکده جامع ورزشی/ جذب نخبگان در دانشگاه فرهنگیان
تعلیق بودجه دانشگاه فرانسوی به دلیل حمایت از فلسطین
اعزام دو کاروان از دانشجویان بنیاد نخبگان به عمره آغاز شد
حمله خشونتآمیز پلیس نیویورک به دانشجویان حامی فلسطین در کلمبیا
آیین بزرگداشت مقام معلم در دانشگاه اصفهان برگزار شد
ثبتنام پشت کنکوریها جهت ترمیم نمره آغاز شد
دانشگاهیان کشور باید با شبکهسازی به جنبش دانشجویان جهان بپیوندند
برگزاری بیست و دومین نشست شورای عالی اتحادیه دانشگاهها و مراکز پژوهشی ساحلی و دریایی
آزمون مجدد برای کنکوریهای زیرکوه ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
موشک سنگین آنگارا-آ۵ با موفقیت پرتاب شد+عکس
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
علم حکمی؛ لازمه دستیابی به تمدن نوین اسلامی
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
مسئله جدی امروز، زیستجهان مدرن است که راه مقابله فرهنگی با آن، تعامل بیشتر با جوانان است
ناسا به صورت تصادفی مریخ را بمباران کرد
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
داوطلبان متقلب دستگاههای جاسوسی پیشرفته داشتند/احتمال محرومیت تا ۵ سال
فراخوان ثبت پرسشنامه در بانک اطلاعاتی ابزارهای سنجش سلامت و کیفیت زندگی
دستگیری ۲۵ نفر از داوطلبان متقلب کنکور/ حدود ۱۲ درصد داوطلبان غایب بودند
پذیرش دانشجوی دکتری تخصصی در پژوهشگاه اقیانوسشناسی
برای نگهداشت حرمت معلم بکوشیم
واریزهدیه روز معلم به حساب فرهنگیان؛ امشب/ پرداخت معوقات حقالتدریسها تا ۲ هفته دیگر
چاپ کتابی درباره سکوت و پایبندی در آثار آلبر کامو
مجموعه دفتر یادداشت روزانه داستایوفسکی به چاپ چهارم رسید
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل منصوب شد
وعده صادق نتیجه دانشگاههای ما است
۸۸ هزار داوطلب آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ انتخاب رشته کردند
اگر جریان علمی در کنار جریان دفاعی نبود بازدارندگی رقم نمی خورد
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
خودروهای پرنده غول پیکر در آسمان به پرواز درآمدند
کشف تازه از وجود سیاره نهم در منظومه شمسی
اسب سیاه مقابل تلسکوپ جیمز وب نمایان شد+عکس
تصاویر واقعی آیفون۱۶ در توییتر لو رفت+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
چرا رباتها هنوز نتوانستند به گرد پای حیوانات برسند؟
تجلیل از ۶۵ عضو هیات علمی برگزیده/ جوانترین استاد ۴۵ساله و تقدیر از ۶ استاد زن
فرصت عوامل آموزشی و تربیتی مدارس برای ثبت تجربیات خلاقانه و نوآورانه خود تا ۲۰ اردیبهشت
تحویل ۱۰ هزار کلاس درس طی سال جاری در صورت تزریق بودجه
اعتراض دانشجویان در حمایت از مردم بی دفاع غزه
همه اجساد در خاک این شهر تجزیه نمیشود و سالم میماند+عکس
بازگشت سونی اکسپریا به یک طراحی جدید+عکس
سوخوهای روسی که قرار بود به ایران بیایند کجا رفتند؟
این پهپاد ایرانی به دشمنان فرصت فرار نمیدهد+عکس
سلاح قدیمی و کوچک اوکراینیها که روسیه را زمین گیر کرد+عکس
رونمایی از برادر فیدلیتی هیبریدی در دو مدل پنج و هفت نفره+عکس
نکته عجیبی که در تلویزیون ۴K هواوی خبرساز شد
چند دستگاه هیوندای کونا وارد ایران شد+عکس
هشدار اپل درباره این حرکت اشتباه هنگام شارژ آیفون
ویژگیهای خاص ساعت گران قیمت گواردیولا+عکس
رونمایی از موتور ۶ سیلندر ۴۰۰۰ سیسی ساخته محققان ایرانی+عکس
موتور آمونیاک سوز تویوتا با قدرت بیشتر و آلایندگی کمتر
گشودن مقبره فراعنه مساوی با مرگ حتمی؟
گوگل جایگزین یورگن کلوپ سرمربی لیورپول میشود
تغییرات غافل گیرکننده در iOS ۱۸ در راه است
نخبه ۱۲ ساله ایرانی در انجمن هوش مصنوعی شروع به کار کرد+عکس
ملاقات ستاره دنباله دار با ماه و مشتری و اورانوس+عکس
پیکسل 8a گوگل برای گوشی سامسونگ شاخ و شانه کشید
تعرفه وحشتناک جیمیل با هوش مصنوعی اعلام شد
ستاره نوترونی مرده در کهکشان به صورت ناگهانی زنده شد+عکس
داخل ساختمانهای عجیب با علامت X در چین چه خبر است؟ +عکس
برچسب جدیدی که خودرو را در تابستان ۱۰ درجه خنکتر میکند+عکس
خودروهای ایرانی چشم کرهشمالی را گرفت+عکس
فرصت انتخاب رشته داوطلبان آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ دوباره تمدید شد
ایمیل حمایتی روسای دانشگاههای ایران به دانشگاههای آمریکا
چگونه از تهران به گرگان برویم؟
کلاسهای دانشگاهها امروز به مدت ۲ ساعت تعطیل شد
تجمع دانشگاهیان دانشگاه تهران درحمایت از خیزش دانشجویان در آمریکا
دانشجویان و اساتیدِ ایرانی، حمایت از مردم فلسطین را رسالت اصلی خود بدانند
دانشگاهها در مقابل ظلم و ستم همیشه ایستادهاند
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.